Gün: 12 Nisan 2020

ABD Hastalık Kontrol Merkezi (CDC)’ye  göre, COVID-19 (CoronaVirus Disease-19) esas  olarak kişiden kişiye enfekte olmuş bir kişi tarafından, öksürük ve hapşırma ile solunum sırasındaki damlacıklar yoluyla yayılıyor. Kuluçka süresi yaklaşık 2-14 gün. Bununla birlikte, insanların belirli bir hastalık semptomlarına sahip olduklarında çok bulaşıcıdır. Virüs tarafından kontamine olan bir nesneye veya yüzeye dokunduktan sonra kendi burnunuza ve ağzınıza dokunulduğunda enfekte eden bir solunum hastalığıdır.

Yeryüzünde yaşayan 7.5 milyar üzerinde tüm insanları sağlık-ölüm, finansal, sosyal ve psikolojik olarak etkileyen bir olay olarak yıllarca hatırlanacak Covid-19 ile ilgili ana bilgiler bunlar.

Bu olay DSÖ tarafından ilan edillen bir pandemi ; en zeki ve güçlü olarak kabul edilen insanların bile kafaları karışık, kayıp ve korkmuş; yapay zeka ve genleri değiştirme araştırmaları yapan trilyon dolarlık büyük firmalar; Mars’a gitmeyi planlayan, birbirlerine karşı mangalda kül bırakmayan sözde büyük ve gelişmiş devletler de çaresiz durumdalar. İnsanlık, SARS, MERS vb. virüs saldırılarını daha önce yaşamış olduklarından  ve bu ve benzeri komplo teorilerine dayanarak yapılan filmlerde böyle bir olayı beklemekte idi yıllardır.  Buna rağmen insanlık bu olaya çok  hazırlıksız yakalandılar.

Aşılanmak, ilaç almak, hastanelerde tedavi olmak, bu virüsleri karşılamak için bilinen ve tavsiye edilen tek yöntem gibi görünüyor. Ancak sorun, birçok nedenden dolayı virüsler aniden ve çoğunlukla mutasyona uğramış beklenmedik bir formda ortaya çıkmaktalar ve çıkacak olmalarıdır.  Mutasyon nedeniyle basit bir grip  için bile insanlara her yıl farklı aşılar yapılmakta.

Peki ne yapılmalı?

Yeni  yayınlanan “Sağlığa Koş” kitabımda bahsettiğim gibi, bağışıklık sistemimizi güçlendirmeliyiz, böylece bu tür pandemiler, salgınlar öncesinde ve sırasında fiziksel ve psikolojik sağlığımızı güçlendirmemiz gerekmektedir.

Edinilen bilgilere göre göre Covid-19’dan en çok etkilenen insanlar yaşlılar, sigara içenler, kronik hastalıklara, hipertansiyon, kalp problemleri, diabetus mellitus’a sahip olup bağışıklık sistemleri daha düşük olanlar…

Öncesinde koşmadan kastedilen, bağışıklık sistemimizi güçlendirmek anlamına gelmektedir. Birmingham Üniversitesi Enflamasyon ve Yaşlanma Enstitüsü müdürü ve konu ile ilgili araştırmanın ortak yazarı Prof Janet Lord şöyle yazmakta: “Bağışıklık sistemi 20’li yaşlarımızdan itibaren yılda yaklaşık% 2-3 oranında azalıyor, bu yüzden daha yaşlı insanlar enfeksiyonlara, romatoid artrit gibi hastalıklara ve potansiyel olarak kansere daha duyarlıdırlar. “Bisikletçiler 70 veya 80 yaşında değil 20 yaşında bir bağışıklık sistemine sahip oldukları için anlamına geliyor tüm bu sorunlara karşı ilave korunma sağlamaktalar.”

Koşu ve egzersiz, diyabet, hipertansiyon, kalp hastalıkları vb.  birçok yaygın  hastalıkları önlemenin en iyi yoludur. Bunlar, Ocak 2020’de IGU tarafından yayınlanan “Sağlığa Koşu” kitabımda ayrıntılı olarak araştırılmıştır. Bingo! Yüksek bağışıklık sistemine sahip olmak ve bu en yaygın kronik hastalıklardan korunmuş olmakla tüm , virüslere, özellikle de Covid-19’a karşı çok sağlam bir korumaya sahip olmak anlamına gelmektedir. Doktorlar her zaman, önleyici tedbirlerin, herhangi bir sağlık sorununu hafifletmek hatta hiç hasta olmamak için kilit taş olduğunu söylüyor. Koşmak bir ilaca dönüştürülürse, Covid-19  gibi bilinen ve bilinmeyen bu binlerce hastalığa karşı her gün kullanılabilecek, herhangi bir yan etkisi olmayan, kullanılabilecek tek çare ilaç olurdu.

Covid-19’un milyarlarca kişiyi evlerinde, hastanelerde esir aldığı daha kötüsü yüz binlere ulaşan ölümlere  neden olduğu en kötüsü de çok daha fazla hasar verebilecek bir potansiyele sahip olduğu bu kara bulutların üzerimizde dolaştığı  dönemi virüs alıp almadığı belli olmayan ya da pozitif olanlar ne yapabilir? Halen koşmaya devam etmeli mi, evet ise nasıl?

Yoğun ve ağır  egzersiz veya maraton sonrasında iseniz, glikojen depolarınız tükenmiş olacaktır. Bu, bağışıklık sisteminizin normal çalışmasını azalmaya neden olmuş olacaktır. Böyle yoğun koşudan kısa bir süre sonra coronaya maruz kalırsanız, hastalığa yakalanma riski daha yüksektir.

Diğer tarafta düzenli egzersiz ile güçlü bir bağışıklık sistemine sahip olmak arasında güçlü bir bağlantı vardır. Bu nedenle, tamamen çalışmayı bırakmak zorunda değilsiniz. Ancak, spor salonları insanların toplanması nedeniyle güvenli değildir. Koronavirüs pandemisi yayılmaya devam ederken, koşular  ve diğer birçok spor olayı  ertelendi, ertelenecek.

David Nieman, şu anda koşmak için en iyi planın yalnız koşuya çıkmak ve kalabalık olmayan alanlarda dışarıda gerçekleştirilmesi gerektiğini söylüyor. Ve koşularınızı parkurların daha az kalabalık olacağı zamanlara göre düzenlemenizi öneriyor.

Ayrıca, insanlar hastalık korkusu nedeniyle soğuk havalarda koşmaktan korkabilirler, ancak bu doğru değildir; Nieman, soğuk havada koşarken gerçekten herhangi bir solunum yolu patojeninden hastalanacağınıza dair bir veri olmadığını söylüyor.

30 ila 60 dakikalık orta ila canlı aktivite, bağışıklık sisteminizin virüsleri uzak tutmasına yardımcı olabilir. Bölgenizde neler olup bittiğini bildiğinizden ve herhangi bir kısıtlama veya zorunlu kendi kendine karantina olup olmadığından emin olun. Ve eğer hastaysanız veya virüs yayma durumunda iseniz hiç dışarı çıkmamalısınız- bu konuda en  büyük endişe, yaşlı veya bağışıklığı düşük yüksek risk grubuna virüs bulaştırma ve yayma riskidir.

Running and Coronas

According to Centers for Disease control (CDC), COVID-19 spreads mainly from person to person through respiratory droplets, produced by an infected person by coughing and sneezing; with an incubation period around 2-14 days. However, people are most contagious when they are most symptomatic. It is a respiratory disease be infected by touching an object or a surface which is contaminated by the virus and touching your own nose and mouth.

These are the main points about the Covid-19 that will be remembered over the years as one of the most influential event over health-death, financial, social and physiological issues for whole human being living over 7.5 billions.

It is a pandemic event and declared so by WHO; people even accepted  most intelligent and powerful ones are confused, at lost and frightened. Humanity has been expecting such an event based on what we have experienced before with SARS, MERS etc. viruses attack and taken place in many movies. Even so people get caught without getting prepared.

Being vaccinated, taking medicines, being treated in hospitals seems the only known and advised methods for meeting these viruses. But the problem is viruses for so many reasons come up suddenly and unexpected form, mostly being mutated. Even for a simple flu, people getting different shot every year because of mutation.

So what should be done?

As I have mentioned my new book “Run toward Health” we have to strengthen our immune system thus supporting our physical and psychological health by running way before and during this kind pandemics, epidemics.

According to the news the most affected people from Covid-19 are those who have lower immune-system by age, smokers, chronic diseases, hypertension, heart problems, diabetus mellitus…

Running before means strength our immune system. Prof Janet Lord, director of the Institute of Inflammation and Ageing, at the University of Birmingham, and co-author of the research, said: “The immune system declines by about 2-3% a year from our 20s, which is why older people are more susceptible to infections, conditions like rheumatoid arthritis and, potentially, cancer. “Because the cyclists have the immune system of a 20-year-old rather than a 70- or 80-year-old, it means they have added protection against all these issues.”

Running and exercise is the best way to prevent many well known and spread diseases such as diabetes, hypertension, heart diseases etc. These are well covered my book “Sağlığa Koşu” published by IGU in January 2020. So Bingo: If you can prevent your health by having high immune system and not having those chronic diseases most prevalent you have very rigid protection against viruses, coronas especially Covid-19 together with others. Medic-people always says, writes that preventive measures is the key stone for alleviating any health problem even not having at all.  If running were turned into a medicine, it would be only medicine that might cure, be used every day without any side effects against all of these thousands diseases known and unknown, like Covid-19.

What we can do this cloudy period when Covid-19 have taken billions prisoner at home or hospitalized even worse killed hundred thousands and have potential to make much worse, presumable one did not get any viruses and tested positive? Do we still keep running, if yes how?

If you are after a heavy work out or post marathon, your glycogen stores will be depleted. This can reduce the normal functioning of your immune system. If you get exposed soon after your intense running, you are at a higher risk of contracting the disease.

On the other side there is a strong connection between regular exercise and having a strong immune system. Therefore, you don’t have to quit running completely. However, gyms are not safe due to gathering of people. While the coronavirus pandemic continues to spread, causing running races—and many other large events—to be postponed and canceled.

David Nieman, Dr.PH., health professor at Appalachian State University says that he best plan for running right now is to go out for a solo run and enjoy the outdoors, in noncrowded areas. And, try timing your run for when you know the trails will be less crowded.

Additionally, people might be afraid to run in the colder weather for fear of illness, but that’s not true; there is no data that you will get sick from really any respiratory pathogen when running in cold weather, Nieman says.

Getting in 30 to 60 minutes of moderate to brisk activity can help your immune system keep viruses at bay. Be sure you know what’s going on in your area and if there are any restrictions or mandatory self-quarantines. And, if you’re sick or at-risk of spreading the virus, you shouldn’t go out—the bigger concern is spreading it to those who are at high risk, such as the elderly or immunocompromised.