Öngörü, Benzetme, Hayal

Forecast, Simulation, Dreaming

Öngörü ya da öntahmin, İngilizce “forecast” olarak 14 YY’da itibaren gelecek olayları önceden tahmin etme anlamında en çok da hava tahminlerinde kullanılan terim. Türkçe’ye tahmin kelimesinden türetilerek girmiş gibi görünmektedir. Ancak, tahmin, gündelik dilde, bilinmeyen bir şey hakkında hakkında rastgele veya belirsiz bilgi kullanarak bir sonuca varmak, öngörü ise elde var olan bilgiye dayanarak geleceğe dönük bir çıkarım oluşturmak olarak daha anlamlı yer bulur. Benzetme  ise yine İngilizce “simulation” kelimesinden türetilmiş, benzetme, gibi yapmak vb. anlamları taşır. Neden bu tip bilimsel kelimeler İngilizce’den geliyor diye sormaya gerek yok sanırım. Önceki iki kelime bizim kültürümüzde daha az ve geç kullanılmaya başlanmış olmasına rağmen Arapça kökenli ve çok eski kullanımı olan Türkçe karşılığı olarak  imge, düş, belli belirsiz görülen şey, gölge olarak verilen  “hayal” kelimesi  bizde daha çok kullanılır.

Bizde, gerçek rakamların hakim olması gereken iş dünyasında, bir çok firmada öngörü kelimesi aslında hayal kelimesi kapsamında kullanılır ve buradan elde edilecek rakamlar öngörü olarak ortaya atılarak hayale dalmak suretiyle fazla strese girilmemiş olur ki, sadece bu yönü ile faydalı gibidir. Benzetim ya da simülasyon ise en az bilinen ve en az kullanılan kelime ve teknik olarak karşımıza çıkmaktadır. Çünkü öngörü ve benzetme için veri toplamak, analiz yapmak, analizleri yorumlamak gibi pek çok meşakkatli kademelere ihtiyaç olmasına rağmen, hayal çok daha ucuz ve süratli olarak, herkesin mutlu olabileceği biçimde ortaya konulabilir.

“Mobilya Sektöründe Uluslararasılaşma ve Rekabet Stratejileri:Türkiye Örneği” doktora tezim kapsamında yaptığım çalışma sırasında karşılaştığım en üst seviye mobilya yetkilileri tarafından ortaya atılan ve binlerce sitede aynen tekrarlanan aşağıdaki haberi irdelemek istedim.

“2015’te 3 milyar dolarlık ihracat hedeflediklerini anlatan Türkiye İhracatçılar Meclisi Yönetim Kurulu Üyesi ve İstanbul Mobilya, Kağıt ve Orman Ürünleri İhracatçıları Birliği Başkanı Ahmet Güleç, “Türkiye mobilya sektör ihracatı 2014 yıl sonu rakamlarına göre 2.4 milyar dolar olarak gerçekleşti. Bu rakam doğru bir pazarlama ve üretim stratejisi uyguladığımız takdirde 2015 yıl sonundan 3 milyar dolara, 2023  hedeflerimize göre 10 milyar dolara yükselecek”.[1]

Mobilya Sektöründe, 2012 yılı değerlerine göre; 214 ülkeye yaklaşık 1,9 milyar dolar ihracat, 114 ülkeden ise 817 milyon dolar ithalat gerçekleştirilmiştir. 2013 yılında ihracat 2,2 milyar dolar ihracat ve 942 milyon dolar ithalat, son olarak 2014 yılında 2,4 milyar dolar ihracat, 977 milyon dolar ithalat gerçekleştiği görülmüştür.  Bu rakamlardan görüldüğü gibi mobilya sektörü ödemeler dengesi kapsamında  dış ticaret dengesi açısından pozitif geri dönüş sağlamaktadır. Ancak ilerleyen paragraflardaki analizlerden , 2015 ve ötesi revize edilen genel büyüme rakamlarından ortaya çıkan duruma göre, henüz belirli bir veri takip sistemi ve dış ticareti yönlendirecek sistemler kurulmadan sadece birkaç yıllık trendlerin uzun vadeli regresyonundan elde edilen bu rakamlar sadece bir söylem ve gerçeklerden uzak bir hedef olduğu değerlendirilmektedir.

2012 yılında Türkiye mobilya ihracatı % 15’ lik artış ile yaklaşık 1,9 milyar dolar düzeyinde gerçekleşmiş ve 209 ülkeye ihracat yapılmıştır. İhracatın yaklaşık %84’ünün ilk 25 ülkeye yapılması dikkat çekicidir. Son 5 yıl genel ihracat değerlerine bakıldığında 2008’de %29, 2010 ve 2011’de ise %18 oranında artış söz konusu iken, 2009’da % 13 oranında düşüş olmuştur. Hacme göre, ilk ülke sırasıyla Irak, Libya, Almanya, Azerbaycan ve Fransa olmuştur. 2012 sonu itibarıyla ülke ihracatının en ciddi artış gösterdiği ülke % 880 artış ile Libya’dır. Diğer artış yaşanan ülkeler, Suudi Arabistan % 61, Mısır yüzde 47, Irak yüzde 39, Kazakistan % 37, Ukrayna yüzde 34 ve Rusya federasyonu yüzde 25 olarak sıralanmaktadır. En ciddi düşüşler ise, Yunanistan yüzde 39, İran (-31),Türkmenistan (-19), İtalya (-8) ve Avusturya (-7) olarak sıralanmaktadır. 2013 yılı 9 aylık verilerine göre en dikkat çeken hacimler Irak ve Libya’ya yapılan artıştır. Almanya ise diğer dikkat çeken ülke pozisyonundadır. 2013 yılı verileri ne göre ise Almanya ihracat azalmıştır, Libya yine artmış ancak bu kez normal sınırlar içinde (%40). Hollanda’ya ihracat azalmıştır. Irak iç savaşa rağmen artışı devam etmiştir.

Yıllık bazda ihracat rakamları analiz edildiğinde, 2014 yılı ihracat verisi toplam yıl bazında karşılaştırıldığında, son üç yılın yıllık artış standardından (%18’den) çok uzaktadır (%8.8).  2008 yılı küresel kriz sonrası tekrar toparlanmaya başlayan ihracat rakamları kullanılarak analiz yapılmak üzere Tablo-1’de verilmektedir.

Tablo‑1 Türkiye Mobilya ihracatı TOPLAM (Milyon dolar)

Bu rakamlara göre istatistik analiz yapılırsa (Excel Forecast fonksiyonu ile) gelecek 10 yılın mobilya ihracat rakamları tahmin edilebilir. Buna göre en son erişilen 2014 yılı mobilya ihracat rakamı, 2.361 milyon dolar üzerine, son 7 yıllık veri kullanılarak yapılan öngörü sonrası hesaplanan değerler Tablo-2’dedir.  Bu tablo kapsamında 2023 yılında mobilya temsilcilerinin belirledikleri 10 milyar dolar ihracat için (bu hedef yaklaşık hesaplara göre 2013 yılında her yıl %18 artış olacağı varsayımına göre hesap yapılmış gibi değerlendirilmektedir)  daha somut ve sağlam kozları ve gerekçeleri olması gerekir.

Tablo-2 Türkiye Mobilya İhracatı Öngörümü (Milyon dolar)

Kaldı ki, TÜİK sitesinde yayınlanan verilere göre, 2015 yılı son dört ayın verilerine göre, Ocak-Nisan toplam mobilya ve yatak ihracatı 906 milyon dolar olarak ortaya çıkmıştır. Halbuki 2014 aynı dönem mobilya ve yatak ihracatı toplamı 957 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. Yani Tablo-2’deki değerlere erişilmesi bile 2015 için zor olacağı görülmektedir.

Bu rakamlara göre, mobilya sektör temsilcileri tarafından konulan 2023 yılı  sektör hedefi, 10 milyar dolar, mobilya ihracatı için,  uluslararasılaşma ve rekabet stratejilerinin mobilya ilgili kuruluşları tarafından bir çarpan olarak değerlendirilip, sektör dernek ve birlikleri tarafından akademik ve teorik çalışmalara verilecek önem sonrası geliştirilecek bir stratejik plan ve uygulama esasları sonrası daha anlamlı bir hale gelebilecektir.

Mobilya sektöründe ihracatın istenen düzeye erişebilmesi için AR-GE’den, marka oluşumuna, tasarımdan dış ticaret faaliyetleri ve küreselleşme gereklerine,stratejik yönetimden kurumsallaşmaya kadar bir çok konuda yapılması gereken çok fazla çalışma vardır. Bu konular öyle kısa vadede sonuç verecek hayaller olmadan öte akademik destekli, bağımsız ve ehil kişiler tarafından yapılması gereken ayrıntılı ve sabır gerektiren faaliyetler olarak desteklenmesi gereken çalışmalar şeklinde tüm sektör girişimciler ve çalışanlar tarafından kabul edildikten sonra gelecekle ilgili öngörülerde bulunulabilir, ancak.

[1] Mobilyanın İhracat Hedefi 10 Milyar $. Hürriyet Gazetesi. 25 Nisan 2015. URL: http://www.hurriyet.com.tr/ekonomi/28830803.asp. Erişim Tarihi:03 Haziran 2015

Reading, MA, 03 Haziran 2015